Aanstaande woensdag kan ik niet publiceren, daaarom vandaag al de eerste van enkele afleveringen, die de preek vormen die ik 25 september 2022 in de Sint Baafskerk heb gehouden, als afsluiting van mijn loopbaan als predikant. De gesproken tekst is natuurlijk niet identiek aan de geschreven versie maar komt daar wel in de buurt. Met name het fragment over mijn favoriete bijbelse persoon is uitgesproken zonder dat ik op mijn A-4tje keek. Overigens mist een geschreven tekst de toon die de muziek heeft gemaakt. Gelukkig is er ‘Kerkdienst gemist’ om dat te repareren. Op een regenachtige dag de preek nog eens naluisteren en zien. Gewoon doen.
Lezingen: Genesis 2: 7; Psalm 8: 2, 4-5; Deuteronomium 30: 11-16; Daniël 3:15-18
…
Laten wij naar Cadzand gaan!
Cadzand aan zee. Geen stikstof maar zuurstof vult uw longen, een oppepper voor de geest.
Dat hebben we nodig, want het Woord van God laat zich alleen verstaan als Gods Geest er doorheen blaast.
‘De wind waait waarheen hij wil’, zegt Jezus dan ook.
In Prediker, één van mijn geliefde Bijbelgeschriften, staat:
‘De wind waait naar het zuiden, dan draait hij naar het noorden. Hij draait en waait en draait en al draaiend waait de wind weer terug.’
Dit sluit aan bij een wezenlijk kenmerk van het geloof: het is ongrijpbaar. Precies op dat punt gaan dogmatisch gelovigen de mist in. Mist is windstil, loodgrijs, koud en drukkend. Star geloof is mis, om die reden al. Zonde als je vastzit in een geloofspatroon
Laat het maar waaien op het strand in Cadzand.
Waardoor zandkorrels opstuiven.
Daar wilde ik het met u over hebben. Over de zandkorrels.
Ik wil dat u ze telt.
‘Geen beginnen aan’ zegt u, maar ik begin er toch maar mee. 1,2,3,4,5,6,7 … en verder. En verder omhoog. Naar het Noorden (naar Boreale streken zou een politicus die de weg kwijt is zeggen). Boreas is de Griekse God van de Noordenwind.
Wij waaien die kant uit tot het niet meer kan. In Breskens zijn we. Gelijk Israël door de Schelfzee trekken wij naar de overkant. [Voor de zekerheid toch maar met de ferry]. Uiteindelijk Den Helder en dan terug, hopelijk bent u de tel nog niet kwijt. Thuis tanken, en dan van Knokke naar De Panne, Duinkerken, Calais [even zwaaien naar het tentenkamp met gelukzoekers die naar de overkant willen].
Daar komen we nog, ook daar heb je zand op stranden.
Maar wij moeten eerst naar Malaga en vanaf daar de hele Mediterranee langs. Tellen, tellen, tellen.
Via Israël en de Sinaï, naar de rand van Oostelijk Afrika.
Op naar het zuiden. Met de groeten van de god van de zuidenwind Notos, de broer van Boreas.
Keer Kaapstad de rug toe, recht naar de Sahel.
In die hel ligt heel wat brandend zand, dorre vlakten der woestijnen… eindeloos!
De Veluwe, dat handjevol zand moet er ook nog bij, het houdt maar niet op! Ontelbaar.
In Cadzand al beet u in het zand bij deze missie.
Boreas-Amerika, Notos-Amerika, Nieuw Zeeland en Australië. Azië.
Ik stop ermee! Mijn telmachine is ontploft.
Zoveel zandkorrels…Niet te tellen.
En toch.
En toch.
Een stuk minder dan dat er sterren zijn.
Vijfhonderd miljard sterren per melkwegstelsel
Er zijn 2000 miljard melkwegen.
Het aantal sterren is 100 keer zoveel als alle zandkorrels ‘Van d’Eee tot Hontenisse, van Hulst tot aan Cadzand’ en de rest van de wereld.
Al die sterren hebben ook nog planeten.
Ik zal u de getallen besparen, wij beperken ons tot de aarde waarin één diersoort, in dat overweldigende universum, doodleuk zegt dat hij iets voorstelt:
‘Wat is de mens dat u hem tot heerser van alles maakt?’
Ach, wisten zij veel.
Als we erkennen dat we niet meer dan een stofje in de oneindigheid zijn, dan wordt het nog wat. Want wij zijn sterrenstof. Als nabestaanden zeggen ‘Opa is een ster’ dan zitten ze niet ver van de waarheid.
Geloof is niets op een rijtje hebben. In den blinde tasten naar houvast. Naar een God met een ongrijpbare naam.
“Ik ben die Ik ben”. In de ondoorgrondelijkheid zit zijn kracht. Gelijk de wind die je kunt voelen maar niet zien.
De ongemakkelijke waarheid van het christendom 